April 2024, Preventiebeleid, gevraagd advies

De ASD heeft geadviseerd over het Beleidsdocument Preventie in het Sociaal Domein 2025-2029.

Dit zijn de aanbevelingen:

1. Beschrijf de gewenste organisatorische samenhang in het sociale 'voorveld', beginnende met een 'foto' van de huidige situatie.

2. Schrijf klantroutes uit, met aandacht voor het mogelijke netwerk c.q. intermediairs om de inwoner heen en vindplaatsen voor preventie-aanbod, zodat deze routes kunnen worden geoptimaliseerd.

3. Breng de gewenste deelnemers aan het Breed Platform z.s.m. in kaart.

4. Geef concrete invulling aan het 'luisterend oor' (voor de samenleving) van de Gemeente

5. Vergroot als gemeente de vindbaarheid van het preventieve aanbod.

6. Bevorder de rol van de bibliotheek voor kwetsbare inwoners.

7. Neem aandacht voor kwetsbare groepen expliciet op in het inhoudelijke kader voor een preventie-opdracht aan aanbieders.

8. Werk de opgave 'talentontwikkeling voor jongeren' nader uit.

9. Creëer als gemeente een overlegstructuur met Jongeren (zie ook ons Jongerenadvies).

Maart 2024, Zorgpolis, brief aan B&W, ongevraagd advies

De ASD adviseert, om:

1. het gebruik van de zorgpolis in de Gemeente Bodegraven-Reeuwijk te onderzoeken, met het oog op het voorkomen van zorgmijding;
2. de voorgestelde verhoging van de gemeentelijke bijdrage, zoals in de brief van cliëntenraad is gevraagd, over te nemen.
3. te onderzoeken welke reden er is voor de (regionaal afwijkende) lokale regeling voor de tegemoetkoming Chronisch Zieken en Gehandicapten en of deze steekhoudend is;
4. in het kader van armoedebestrijding, de koppeling met de gemeentelijke zorgpolis los te laten als blijkt dat onze inwoners slechter af zijn dan in Woerden, Montfoort en Oudewater.

Januari 2024, Toegankelijkheid,  brief aan B&W, ongevraagd advies 

De Adviesraad vraagt prioriteit voor het onderwerp Toegankelijkheid. Zij wil dat de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport van de Groene Hart Rekenkamer worden opgepakt, beginnende bij het opstellen van een lokale inclusieagenda.

Tevens doet zij drie extra aanbevelingen:

1. Voer  een toegangsscan uit, gebruik daarvoor de tool van Movisie.

2. Onderzoek de mogelijkheden van taakgerichte Artificial Intelligence (AI)

3. Ga na of er (kwalitatieve) verbetering van het Klantcontactcentrum (KCC) mogelijk is.

December 2023, Jongerenbeleid, ongevraagd advies

Er zijn zes groepsgesprekken gevoerd met in totaal 47 jongeren, in de leeftijdscategorie van 14–22 jaar. De insteek is positief geweest (appreciative inquiry): niet ‘wat mist er?’, maar ‘waaraan heb je behoefte?’ of ‘wat gaat er goed?’.

Aanbevelingen

1. Draag zorg voor meer activiteiten voor de jeugd en maak daarbij onderscheid naar woonkern. Faciliteer daartoe jongerenwerk (SAM, maar ook van verenigingen en kerken) en denk daarbij aan budget. Houd rekening met cultuurverschillen.
2. Zet jongeren zelf in voor creëren van veiligheid (bijv. om de zwemplekken bij de Oude Rijn en de Wiericke te ontdoen van fietswrakken) en beloon hen daarvoor(bijv. met een zwemtrappetje of zitplek).
3. Investeer in een gunstig vestigingsklimaat, voor zover de Gemeente daarover gaat, voor eetgelegenheden in het goedkopere (maar toch ook gezonde) segment. Heb daarbij oog voor de behoeften van islamitische jongeren (halal).
4. Doe moeite om het openbaar vervoer te versterken van en naar de kleinere kernen, aansluitend op schooltijden.
5. Verbeter de verkeersveiligheid op specifieke punten, bijvoorbeeld openbare verlichting.
6. Inventariseer de wensen van diverse groepen jongeren aangaande ontmoetingsplekken. Overleg met dorps- en wijkteams waar aan de rand van een kern een hangplek voor jongeren ingericht kan worden. Betrek jongeren bij deze overleggen en maak informele leiders van een jongerengroep verantwoordelijk voor ‘handhaving’ (geluidsoverlast en rommel) met een soort contract.
7. Houd rekening ermee dat de Huizen van Alles niet de geschikte plek lijkt voor veel jongeren om samen te komen. Dit vanwege het ouderen-imago.
8. Waardeer de kracht van de kleinschaligheid in kleine kernen, sluit daarbij aan en doe vooral een appèl op de sociale cohesie. Overweeg qua huisvestingsbeleid de kansen voor lokale jongeren te vergroten.
9. Laat handhavers bij overlastklachten zich positief opstellen tegenover jeugd (met name als die een migratie-achtergrond heeft), gericht op relatie, wederhoor en oplossingsgerichtheid.
10. Probeer ondertussen de veiligheid van jongeren zelf te garanderen. Laat de politie vaker surveilleren bij de surfplas.
11. Laat SAM zich meer profileren. Misschien moet in de kleine kernen de focus liggen bij laagdrempelige, individuele, psychologische ondersteuning.
12. Toon als lokale overheid belangstelling voor diverse groepen jongeren in de Gemeente en bezoek hun activiteiten.
13. Creëer een ontmoetingsplatform voor jongeren om – over en weer – met ambtenaren, Gemeenteraadsleden, wethouders en de burgemeester in contact te kunnen komen. Fysiek of online. Open een contactpunt op een voor jongeren toegankelijk (sociaal) medium. Promoot dit platform m.b.v. jongeren zelf en hun jongerenwerkers.
14. Boor talenten van jongeren aan om die in te zetten ten behoeve van hun leeftijdsgenoten. Bied jongeren, op een terughoudende manier, hulp aan bij het zelf organiseren van activiteten.

15. Voorkom schijnparticipatie. Communiceer met jongeren waarom iets wel of (nog) niet kan. Geef bij contact met jongeren aan wat er met hun inbreng gaat gebeuren.
16. Wees cultuursensitief in de brede zin van het woord, zowel in het beleid als bij de uitvoering. Denk hierbij aan een gedifferentieerd jongerenbeleid langs lijnen van dorpen / kernen, etniciteit of leeftijd. Verder lijken de kleinere kernen meer een gemeenschap op zichzelf te zijn. Dring je daar als overheid niet op.

17. Bespreek dit ASD-advies met SAM. Bepaal in overleg of er bij het Jongerenwerk accentverschuivingen gewenst zijn.
18. Bespreek met jongeren het ‘Uitvoeringskader Jongerenwerk 2023 en 2024 van Gemeente Bodegraven-Reeuwijk’. Gebruik hiervoor het ontmoetingsplatform.

Augustus 2023, Algemene Subsidieverordening 2024, ongevraagd advies (brief)

De Adviesraad maakt zich zorgen om de toegankelijkheid van de subsidie voor kleinere (vrijwilligers)organisaties. Zij adviseert daarom:

1. heldere voorlichting aan alle organisaties die nu of straks subsidie aanvragen (wat houdt de gewijzigde verordening in, waar kan men terecht voor het nieuwe formulier en eventuele ondersteuning?);
2. een eenvoudig nieuw aanvraagformulier, dat in de praktijk getoetst is;
3. ondersteuning vanuit de gemeente bij het schrijven van de subsidie aanvraag (op verzoek);
4. in gesprek te gaan met de betreffende organisatie, indien bij de beoordeling van de subsidieaanvraag gaten en onduidelijkheden naar voren komen.

• Mei 2023, Kaderdocument Inkoop 2025, gevraagd advies.

Het Kaderdocument Inkoop 2025 heeft een duidelijke richting en verdieping gekregen t.o.v. het Consultatiedocument. Er zijn echter ook nog een aantal aandachtspunten, zowel over de aansluiting met lokale voorveld, normaliseren en samenwerking, bovenregionale inkoop en inkoopsegmenten. Dit zijn onze aanbevelingen:

1. De Gemeente Bodegraven-Reeuwijk zal de aansluiting moeten regelen tussen de triage bij de lokale toegang en het lokale voorveld. Dit kan in het Preventiebeleid dat momenteel ontwikkeld wordt.
2. Contractmanagement vergt tweerichtingsverkeer tussen regio en gemeenten.
3. Regel regionale regie en lokale begeleiding voor de overgang van oud naar nieuw (transitie).
4. Gebruik bewezen effectieve methoden. Houd de inwoner in beeld bij ‘normaliseren’.
5. Maak duidelijk wanneer, waarom en wat bovenregionaal moet worden ingekocht.
6. Regel structurele samenhang tussen de segmenten.
7. Kunt u duidelijk maken op welke wijze inwoners betrokken worden bij de nadere uitwerking.
8. Voeg bij de indicatoren per segment stelselmatig klanttevredenheid toe als indicator.
9. Regel per segment c.q. aanbieder overbruggingszorg.
10. Voorkom dat een cliënt die hulp nodig heeft, in december niet meer kan worden doorverwezen. Wij adviseren daarom om geen budgetplafonds te gebruiken.
11. Voorkom onnodige regeldruk bij het kiezen van de bekostigingsvorm per segment.
12. Blijf innovatie stimuleren ondanks de langdurige contracten.

Mei 2023, Visiedocument Preventie, gevraagd advies

De ASD heeft een drietal aanbevelingen gedaan. Deze hebben betrekking op de definitie van Preventie, de samenhang met andere domeinen en op het opdrachtgeverschap van de gemeente.

1. Preventie is meer dan de beperkte omschrijving van het Sociaal Domein. Kijk opnieuw naar Gezondheid en Sport in relatie tot het Sociaal Domein. Benut de ervaringen die nu lokaal worden opgedaan op het gebied van gezondheid en sport. En stem proactief af met de lokale planvorming op het gebied van GALA / IZA.

2. Leg expliciet linken met de Inkoop Wmo / Jeugdzorg en de aanbevelingen van het rapport van de Groene Hart Rekenkamer over FermWerk.  Hier liggen ons inziens de preventie-opgaven in het Sociaal Domein.

3. Wijdt één van de geplande sessies met stakeholders specifiek aan samenwerking. Dit levert aangrijpingspunten en draagvlak voor een strategie om te komen tot structurele samenwerkingsverbanden, zoals een ketenpartneroverleg vroegsignalering.

Mei 2023, Verordening Jeugdhulp, gevraagd advies

De verordening Jeugdhulp moet om juridische redenen aangepast worden. Deze wordt nu in lijn gebracht met de modelverordening van de VNG. 

De ASD heeft aandacht gevraagd voor het familiegroepsplan. Zij stelt voor dat dit niet een optie is, maar een verplicht onderdeel van het behoefte-onderzoek dat door de gemeente wordt uitgevoerd na de vraag om hulp.

Ook vragen wij aandacht voor de wachttijd. Formeel mag het 8 weken duren voordat een eventuele beschikking wordt afgegeven. Wij vinden het belangrijk voor de wachtenden dat dit sneller verloopt. En hebben aangedrongen op meer ambitie en dit vast te leggen in de werkwijze van het Sociaal Team.

Februari 2023, Huisvestingsverordening 2023, gevraagd advies.

De Gemeente vroeg advies over de nieuwe Huisvestingsverordening 2023, betreffende de regels voor de verdeling van de schaarse betaalbare huur- en koopwoningen .De ASD adviseert om:

1. verwachtingen te managen naar woningzoekenden. Waar is een woningzoekende aan toe? Er is transparantie en informatie nodig over:

• de kansen op het vinden van een betaalbare woning (bijv. 1 op 100);
• hoe de verdeling van de betaalbare woningen plaatsvindt (de volgorde tussen specifieke doelgroepen en criteria);
• welke voorrang statushouders al dan niet krijgen bij het toewijzen van een woning.

2. de informatie uit aanbeveling 1 in ‘gewone mensentaal’ weer te geven. Denk bijv.  aan een ‘beslisboom’, waarin de volgorde van de specifieke doelgroepen en criteria staan.
3. in de HVV meer duidelijkheid te geven over het % lokale of regionale binding boven de 25% voor betaalbare woningen.
4. nog eens goed naar het criterium Woonduur / Leeftijd-score te kijken, omdat dit jongeren benadeelt. Leeftijd kan beter geschrapt worden.
5. leegstaande panden in onze gemeente te verbouwen tot betaalbare huur-en/of koopwoningen. Dit kan m.n. voor jongeren en ouderen het contingent betaalbare woningen vergroten.
6. het proces te versnellen om nieuwe concepten mogelijk te maken, zoals Het Ouden Huis, door samen te werken met andere partners op de woningmarkt.

December 2022, Regionale Inkoop Jeugd en Wmo, gevraagd advies.

De Gemeente vroeg advies op het Consultatiedocument Strategische kaders Inkoop 2025, Jeugd & WMO Regio Midden-Holland d.d. 03-11-22.

De ASD geeft de volgende aanbevelingen:

1. Maak meer dan tot nu toe gebruik van informatie van cliënten zelf die tijdens en na afloop van zorg- en ondersteuningstrajecten via bijvoorbeeld peilingen en evaluatiegesprekken wordt opgehaald en geef onafhankelijke cliëntondersteuners (OCO) en zorgaanbieders hierin een rol.
2. Breng de onafhankelijke cliëntondersteuner nadrukkelijker dan tot nu toe onder de aandacht bij cliënten, verwijzers, aanbieders en medewerkers van de gemeente.
3. Draag zorg voor een duidelijke weergave van het zorgaanbod voor de inwoners van de gemeente, in de vorm van zorgmakelaar en/of een heldere Sociale routekaart, waarin zorgvragers wegwijs worden gemaakt in het zorglandschap. Tip: benoem in de documentatie van de gemeente bijv. de nationalehulpgids.nl
4. Stuur zorgvragers die een aanvraag van een zorgvoorziening doen, een bevestiging van ontvangst en informeer de aanvrager over de status van de aanvraag en een tussentijdse evaluatie van het aanvraagproces.
5. Train de 1^e contactambtenaren in een voldoende cliëntgeoriënteerde en empathische bejegening, waarbij met de cliënt meegedacht wordt, ook indien de problematiek niet direct op te lossen is.
6. Maak procedure afspraken met zorgaanbieder over het ontwikkelen van parameters en het monitoren van dienstverlening, zodat wachtlijsten voorkomen worden.
7. Contracteer bij de selectie van aanbieders in ieder geval voldoende gerenommeerde en betrouwbare aanbieders die een aantoonbaar goed personeelsbeleid hebben en die, indien nodig, in staat zijn om op te schalen. Daag hierbij de aanbieder uit innovatieve en duurzame concepten te bedenken die uitnodigen tot “Social Return On Investment” oplossingen, die tegelijkertijd een oplossing bieden voor de krapte op de arbeidsmarkt in de zorg (bijv. door statushouders te introduceren in zorgbanen).
8. Kijk bij de selectie van aanbieders niet alleen naar het aantal cliënten dat van een bepaalde aanbieder gebruik maakt.
9. Creëer stevige lokale teams “met goed opgeleide professionals, met de juiste expertise, ruimte en mandaat en voldoende tijd om te leren en reflecteren”. Neem de aan de lokale toegang gerelateerde eisen op als verplichte eisen in de kadernota.
10. (Helpen) Creëren van laagdrempelige ontmoetingsplekken in elke kern, het activeren en ondersteunen van burger-, wijk- en buurtinitiatieven het faciliteren van het verenigingsleven tot voortzetting van initiatieven zoals de Wijk-GGD-er en het uitdagen van instituties (de derde schil) om meer ‘de boer op te gaan’ naar inwoners toe.
11. Stel op verzoek vervangende hulpmiddelen beschikbaar, indien het hulpmiddel ivm onderhoud of reparatie opgehaald wordt.
12. Bied een passende oplossing bij de hulpvraag van de cliënt. Monitor na verstrekking van een hulpmiddel in welke mate het hulpmiddel aansluit bij de (initiële) behoefte en of de behoefte wellicht is gewijzigd.
13. Daag de aanbieder uit innovatieve en duurzame concepten te bedenken, waarbij door- en uitstroom tijdig plaatsvindt.
14. Maak procedure afspraken met de aanbieder over het ontwikkelen van parameters en het monitoren van dienstverlening, zodat wachtlijsten voorkomen worden.
15. Trek contractmanagers aan met ervaring in het veld van Jeugdzorg en Wmo en investeer structureel in hun kennisniveau.
16. Benoem in een volgende fase concreter de doelen en de te behalen resultaten, alsmede de wijze waarop gemonitord gaat worden in hoeverre de doelen worden behaald.
17. Onderzoek alternatieve besturingsmodellen waarop betaalbare basisjeugdzorg ingericht kan worden, waarbij de balans wordt gezocht tussen zelfredzaamheid en passende ondersteuning, zonder dat hier kwalitatieve concessies moeten worden gedaan. Dit naar voorbeeld van Gemeentelijke regio Kaag en Braassem, waarin de aanbieders tegen een taakstellend budget en binnen een speciaal hiervoor opgerichte Stichting, de Basisjeugdzorg faciliteren. Met het onderbrengen van de Basisjeugdzorg in een Stichting met een taakstellend budget, wordt de samenwerking tussen de aanbieders in de Stichting maximaal gefaciliteerd.
18. Betrek de Adviesraad ook in de volgende fasen van dit proces om tot goede inkoop Jeugd en Wmo te komen.

December 2022, Ferm Werk, ongevraagd advies

Op 1 september 2022 heeft de Groene Hart Rekenkamer (GHR) het rapport “Onderzoek Participatiebeleid” aan de gemeenteraad van Bodegraven-Reeuwijk aangeboden. De ASD heeft hierover een ongevraagd advies geformuleerd. Zij adviseert om:

• bij de behandeling van het onderzoeksrapport in de gemeenteraad dit aan te vullen met de bevindingen en ervaringen van cliënten met de dienstverlening van Ferm Werk (zie bijlage). In de toekomst zal permanent cliënttevredenheidsonderzoek nodig blijven.
• de ondersteuning van met name cliënten uit de categorie C vorm te geven, gebruik makend van de mogelijkheden die het lokale maatschappelijk middenveld biedt. De versterking van de samenwerking tussen SAM, het Sociaal Team en Ferm Werk is hiervoor één van de noodzakelijke randvoorwaarden.
• voor een dergelijke dienstverlening aan met name de cliënten uit de categorieën C en D een lokaal integraal plan van aanpak te ontwikkelen.
• de bevindingen uit het rekenkameronderzoek onderwerp van gesprek te maken in het bestuurlijk overleg met de overige 3 gemeenten binnen de GR Ferm Werk.
• te investeren in intensievere dienstverlening voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

September 2022, Schuldhulpverlening, Light advies, ongevraagd

Binnenkort beslist de Gemeente Bodegraven-Reeuwijk over de organisatie van de Schuldhulpverlening (SHV).

Er wordt nl. afscheid genomen van de PLAN-groep.

De Adviesraad Sociaal Domein (ASD) heeft aan het College van B&W geadviseerd om te kiezen voor een SHV-organisatie in eigen beheer, dus uitvoering door de Gemeente zelf. Pas dan wordt het ingebed in het lokale armoedebeleid. Voor inwoners is SHV nl. niet een apart hokje, noch een apart project.

Mensen met problematische schulden verdienen een veilig, effectief en perspectiefvol saneringstraject. Belangrijke inhoudelijke uitgangspunten voor Schuldhulpverlening zijn voor ons: schuldrust, trajectondersteuning, preventie en integrale aanpak.   

Juli 2022, Ondersteuningsfonds, ongevraagd advies

Het Ondersteuningsfonds in Bodegraven-Reeuwijk is, volgens de ASD, een onmisbaar element in het lokale armoedebeleid. Door maatwerk en de intentie om bij te dragen aan structurele oplossingen, onderscheidt het zich in positieve zin van alternatieven in andere gemeenten.

Er is echter wel een aantal verbeteringen mogelijk, zodat meer inwoners zo eerlijk, helder en duurzaam mogelijk worden ondersteund als zij het financieel even niet redden.

De ASD heeft de volgende verbetervoorstellen:

1. Behoud het Ondersteuningsfonds, maar versterk haar duurzaam effect.
2. Verbeter de informatie, niet alleen over het Ondersteuningsfonds maar over alle minima-regelingen. Probeer elk huishouden in armoede te bereiken!
3. Vereenvoudig het formulier, waardoor de toegankelijkheid wordt verbeterd.
4. Handhaaf maatwerk , maar neem heldere beslissingen. Hier kan een (gepubliceerde) set van regels bij helpen.

Over aanbevelingen is de ASD in gesprek met het Sociaal Team en Ferm Werk.